"keto" ဟု မကြာခဏခေါ်ဆိုလေ့ရှိသော ketogenic diet သည် ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေခြင်း၊ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ရှင်းလင်းပြတ်သားမှု တိုးတက်ကောင်းမွန်လာခြင်းနှင့် စွမ်းအင်တိုးမြှင့်ခြင်းတို့အတွက် သိသိသာသာ ရေပန်းစားလာခဲ့သည်။ သို့သော် အောင်မြင်မှုရရှိရန်အတွက် ဘေကွန်စားခြင်းနှင့် ပေါင်မုန့်ကို ရှောင်ကြဉ်ခြင်းထက် ပိုမိုလိုအပ်သည်။ သင့်လျော်သော အကောင်အထည်ဖော်မှုနှင့် စောင့်ကြည့်ခြင်းသည် ဘေးကင်းလုံခြုံစွာနှင့် ထိရောက်စွာ အကျိုးကျေးဇူးများ ရရှိရန်အတွက် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်သည်။ ဤလမ်းညွှန်ချက်သည် အခြေခံအချက်များကို သင့်အား လမ်းညွှန်ပေးပါမည်။
အပိုင်း ၁: Ketogenic Diet ဆိုတာဘာလဲ။
အဓိကအားဖြင့် ketogenic diet ဆိုသည်မှာ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်အလွန်နည်းပြီး အဆီများကာ ပရိုတင်းအသင့်အတင့်ပါဝင်သော စားသောက်မှုပုံစံဖြစ်သည်။ ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်စားသုံးမှုကို သိသိသာသာလျှော့ချခြင်းဖြင့် သင့်ခန္ဓာကိုယ်သည် ၎င်း၏အဓိကလောင်စာအရင်းအမြစ်ဖြစ်သော ဂလူးကို့စ် (ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်မှရရှိသော) မှ အဆီသို့ ပြောင်းလဲရန် ဖိအားပေးပါသည်။
သင့်အသည်းသည် အဆီကို fatty acids နှင့် ketone bodies (သို့မဟုတ် ketones) အဖြစ်ပြောင်းလဲပေးပြီး ထို့နောက် သင့်ဦးနှောက်နှင့် ကြွက်သားများအတွက် အစွမ်းထက်သော အစားထိုးလောင်စာအဖြစ် ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ဤဇီဝဖြစ်စဉ်အခြေအနေကို အာဟာရ ketosis ဟုခေါ်သည်။
အပိုင်း ၂: Ketogenic Diet ကို ဘယ်လိုမှန်ကန်စွာ စတင်မလဲ။
အစီအစဉ်မရှိဘဲ ရုတ်တရက်ဝင်ရောက်ခြင်းသည် စိတ်ပျက်စရာဖြစ်လေ့ရှိသော နည်းလမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ မှန်ကန်စွာစတင်ရန် ဤအဆင့်များကို လိုက်နာပါ။
၁။ မက်ခရိုအာဟာရ အချိုးများကို နားလည်ပါ-
ketosis ထဲရောက်ဖို့အတွက် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်စားသုံးမှုကို တင်းကြပ်စွာကန့်သတ်ရပါမယ်။ စံသတ်မှတ်ထားတဲ့ macronutrient ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာမှုကတော့-
ကယ်လိုရီ ၇၀-၈၀% ကို အဆီ (ဥပမာ- ထောပတ်သီး၊ သံလွင်ဆီ၊ အုန်းဆီ၊ ထောပတ်၊ အခွံမာသီး၊ အဆီများသော အသားများ) မှ ရရှိသည်
ကယ်လိုရီ၏ ၂၀-၂၅% ကို ပရိုတင်း (ဥပမာ- အသား၊ ကြက်၊ ငါး၊ ဥ) မှ ရရှိသည် - ပရိုတင်းကို အလွန်အကျွံ မစားမိရန် အရေးကြီးပါသည်။
ကယ်လိုရီ၏ ၅-၁၀% ကို ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များမှ ရရှိသည် (ပုံမှန်အားဖြင့် တစ်နေ့လျှင် အသားတင် ၂၀-၅၀ ဂရမ်)။ အသားတင်ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များသည် အမျှင်ဓာတ်မှ နုတ်ယူထားသော စုစုပေါင်းကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များဖြစ်သည်။
၂။ ဘာတွေစားရမလဲ၊ ဘာတွေရှောင်ရမလဲ သိပါ-
စားသုံးရမည့် အစားအစာများ- အသား၊ အဆီများသောငါး၊ ကြက်ဥ၊ ထောပတ်၊ ခရင်မ်၊ ဒိန်ခဲ၊ အခွံမာသီးနှင့် အစေ့အဆန်များ၊ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အဆီများ၊ ထောပတ်သီးနှင့် ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်နည်းသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ (အရွက်စိမ်းများ၊ ဘရိုကိုလီ၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း၊ ငရုတ်သီးစိမ်း)။
ရှောင်ရန်- သကြားပါသော အဖျော်ယမကာများ၊ ကိတ်မုန့်များ၊ သကြားလုံးများ၊ ရေခဲမုန့်၊ ကောက်နှံများ (ဂျုံ၊ ဆန်၊ ခေါက်ဆွဲ)၊ သစ်သီးများ (ဘယ်ရီသီးအနည်းငယ်မှလွဲ၍)၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ ပဲအမျိုးမျိုးနှင့် ကစီဓာတ်များသော ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ (အာလူး၊ ပြောင်းဖူး)။
၃။ "Keto Flu" အတွက် ပြင်ဆင်ပါ-
သင့်ခန္ဓာကိုယ်က လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်တဲ့အခါ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ မောပန်းနွမ်းနယ်ခြင်း၊ စိတ်တိုလွယ်ခြင်းနဲ့ ကြွက်တက်ခြင်းတွေကို ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ ဒါဟာ ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းနဲ့ အီလက်ထရိုလိုက် ဆုံးရှုံးမှုကြောင့် ဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။
ဖြေရှင်းချက်- ရေများများသောက်ပြီး ဆိုဒီယမ်စားသုံးမှုကို တိုးမြှင့်ပါ (သင့်အစားအစာတွင် ဆားထည့်ပါ)၊ ပိုတက်စီယမ် (ထောပတ်သီး၊ အရွက်စိမ်း) နှင့် မဂ္ဂနီဆီယမ် (အခွံမာသီး၊ အစေ့အဆန်၊ ဟင်းနုနွယ်ရွက် သို့မဟုတ် ဖြည့်စွက်စာ)။ ၎င်းသည် ချောမွေ့စွာ ကူးပြောင်းရန်အတွက် အရေးကြီးဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည်။
အပိုင်း ၃: သွေးကီတုန်းများကို အဘယ်ကြောင့်နှင့် မည်သို့စောင့်ကြည့်ရမည်နည်း
သင်ဟာ ketosis အခြေအနေကို တကယ်ရောက်နေပြီလားဆိုတာ ဘယ်လိုသိနိုင်မလဲ။ အစာစားချင်စိတ်လျော့နည်းခြင်းနှင့် စွမ်းအင်တိုးလာခြင်းကဲ့သို့သော လက္ခဏာများသည် သဲလွန်စများဖြစ်သော်လည်း၊ ဓမ္မဓိဋ္ဌာန်ကျကျ တိုင်းတာခြင်းသည် အကောင်းဆုံးဖြစ်သည်။
ဘာကြောင့် စမ်းသပ်တာလဲ။
အတည်ပြုချက်- သင်သည် အာဟာရ ketosis သို့ အောင်မြင်စွာ ဝင်ရောက်ပြီးဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုပါသည်။
အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင်လုပ်ခြင်း- မတူညီသောအစားအစာများ၊ ပမာဏနှင့် လေ့ကျင့်ခန်းများသည် သင့်ကီတုန်းအဆင့်ကို မည်သို့အကျိုးသက်ရောက်သည်ကို နားလည်ရန် ကူညီပေးသည်။
ပြဿနာရှာဖွေဖြေရှင်းခြင်း- ရလဒ်များမတွေ့ရပါက စစ်ဆေးမှုက ဖုံးကွယ်ထားသော ကာဗိုဟိုက်ဒရိတ်များက သင့်အား ketosis မှ တွန်းထုတ်နေခြင်းရှိမရှိကို ဖော်ပြနိုင်ပါသည်။
စမ်းသပ်နည်းလမ်းများ-
သွေးကီတုန်းမီတာ (ရွှေစံနှုန်း):
ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ- ဒါက အတိကျဆုံးနဲ့ ယုံကြည်စိတ်ချရဆုံးနည်းလမ်းပါ။ သင့်သွေးထဲက အဓိက ketone ဖြစ်တဲ့ beta-hydroxybutyrate (BHB) ပမာဏကို တိုင်းတာဖို့ လက်ချောင်းထိုးအပ်ကနေ သွေးစက်အနည်းငယ်ကို အသုံးပြုပါတယ်။
အားသာချက်များ- အလွန်တိကျမှု၊ သင့် ketosis အခြေအနေကို အချိန်နှင့်တပြေးညီ လျင်မြန်စွာ ဖော်ပြပေးပါသည်။
အားနည်းချက်များ- စမ်းသပ်စတစ်ကာများသည် ဈေးကြီးနိုင်သည်။
ဆီး Ketone စတုပ်များ-
၎င်းဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ- ၎င်းတို့သည် သင့်ခန္ဓာကိုယ်က ဆီးထဲတွင် စွန့်ထုတ်နေသော ကီတုန်း (အက်စီတိုအက်စီတိတ်) အပိုများကို ထောက်လှမ်းပါသည်။
အားသာချက်များ- ဈေးသက်သာပြီး အသုံးပြုရလွယ်ကူသည်။
အားနည်းချက်များ- ကနဦး လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် ပြုလုပ်သည့်အဆင့်ပြီးနောက် အလွန်ယုံကြည်စိတ်ချရမှုမရှိပါ။ သင့်ခန္ဓာကိုယ်သည် ketones များကို အသုံးပြုရာတွင် ထိရောက်လာသည်နှင့်အမျှ ၎င်းတို့ကို ဆီးထဲတွင် မဖြုန်းတီးတော့ဘဲ false negative ရလဒ်များ ထွက်ပေါ်လာစေပါသည်။ ရေရှည်အသုံးပြုရန် မထောက်ခံပါ။
အသက်ရှူ ကီတုန်း မီတာများ
ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်လဲ- သူတို့က သင့်အသက်ရှူထဲက acetone အဆင့်ကို တိုင်းတာပေးပါတယ်။
အားသာချက်များ- ခွဲစိတ်စရာမလိုဘဲ ကနဦးဝယ်ယူပြီးနောက် ပြန်လည်အသုံးပြုနိုင်သည်။
အားနည်းချက်များ- အသက်ရှူကီတုန်းတိုင်းတာသည့် မီတာသည် ဈေးအကြီးဆုံးဖြစ်နိုင်ပြီး သွေးမီတာများထက် တသမတ်တည်းမရှိနိုင်ဘဲ တိကျမှုသည် စက်ပစ္စည်းများအလိုက် ကွဲပြားနိုင်သည်။
သင့်သွေး Ketone ဖတ်ရှုမှုများကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုခြင်း-
၀.၅ mmol/L အောက်: ketosis တွင် မရှိပါ။
၀.၅ - ၁.၅ mmol/L: အာဟာရဆိုင်ရာ ketosis အနည်းငယ်။ ကောင်းမွန်သော အစပြုမှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကိုယ်အလေးချိန်ကျခြင်းနှင့် မကြာခဏ ဆက်စပ်နေသည်။
၁.၅ - ၃.၀ mmol/L: ကိုယ်အလေးချိန်ကျစေရန်နှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာစွမ်းဆောင်ရည်အတွက် အကောင်းဆုံး "အချိုပွဲ"။
၃.၀ mmol/L အထက်: ketosis ပိုမိုနက်ရှိုင်းသည်။ ပိုကောင်းလာသည်ဟု မဆိုလိုဘဲ အစာရှောင်ခြင်း သို့မဟုတ် လေ့ကျင့်ခန်းအလွန်အကျွံလုပ်ခြင်းဖြင့် ရရှိနိုင်သည်။ ၅.၀-၁၀.၀ mmol/L အထက် အဆင့်များသည် အာဟာရ ketosis အတွက် ပုံမှန်မဟုတ်ပြီး ပြဿနာတစ်ခုကို ညွှန်ပြနေနိုင်သည်။ (အရေးကြီးမှတ်ချက်- Diabetic Ketoacidosis (DKA) သည် အာဟာရ ketosis နှင့် ကွဲပြားသော အန္တရာယ်ရှိသော ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အခြေအနေတစ်ခုဖြစ်ပြီး keto diet ကို စားသုံးနေသော အမျိုးအစား ၁ ဆီးချိုရောဂါမရှိသူများတွင် မကြားဖူးသလောက်ဖြစ်သည်)။
ketone အဆင့်ကို တိကျစွာ စောင့်ကြည့်ခြင်းသည် ketogenic အစားအစာတွင် အောင်မြင်မှုအတွက် အရေးကြီးသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် သင့်ခန္ဓာကိုယ်သည် အာဟာရ ketosis ၏ ဇီဝဖြစ်စဉ်အခြေအနေသို့ အမှန်တကယ် ဝင်ရောက်ခဲ့ခြင်း ရှိ၊ မရှိကို တိုင်းတာပေးသောကြောင့် အကောင်းဆုံးရလဒ်များအတွက် သင့်အာဟာရ၊ လေ့ကျင့်ခန်းနှင့် လူနေမှုပုံစံကို ထိထိရောက်ရောက် ချိန်ညှိနိုင်စေပါသည်။ စမ်းသပ်မှုနည်းလမ်းအမျိုးမျိုးရှိသော်လည်း၊ သွေး ketone စစ်ဆေးခြင်းကို အယုံကြည်ရဆုံးနှင့် အတိကျဆုံးနည်းလမ်းအဖြစ် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် သတ်မှတ်ကြသည်။ သွေးကြောအတွင်းရှိ အဓိက ketone ဖြစ်သော beta-hydroxybutyrate (BHB) ၏ ပါဝင်မှုကို တိုက်ရိုက်တိုင်းတာခြင်းဖြင့် သင့်ဇီဝဖြစ်စဉ်အခြေအနေကို အချိန်နှင့်တပြေးညီ အရေအတွက်ဆိုင်ရာ လျှပ်တစ်ပြက်ပုံရိပ်ကို ပေးစွမ်းသည်။ ဤတိကျမှုသည် ရေဓာတ်ပါဝင်မှုကြောင့် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သော ဆီးစစ်တံများ သို့မဟုတ် ပြင်ပအချက်များကြောင့် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်သော အသက်ရှူမီတာများကဲ့သို့သော အခြားနည်းလမ်းများနှင့် ဆက်စပ်နေသော ခန့်မှန်းချက်များနှင့် မတိကျမှုများကို ဖယ်ရှားပေးပါသည်။ keto မှတစ်ဆင့် ၎င်းတို့၏ကျန်းမာရေးရည်မှန်းချက်များကို အောင်မြင်ရန်နှင့် ထိန်းသိမ်းရန် အလေးအနက်ထားသူတိုင်းအတွက်၊ သွေး ketone မီတာတွင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံခြင်းသည် ယုံကြည်စိတ်ချရသော အချက်အလက်နှင့် အသိပေးဆုံးဖြတ်ချက်ချခြင်းအတွက် အကြံပြုထားသော ရွေးချယ်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။
အပိုင်း ၄: အရေးကြီးသော ထည့်သွင်းစဉ်းစားရမည့်အချက်များနှင့် နောက်ဆုံးအကြံပြုချက်များ
အစားအစာအပြည့်အစုံကို အာရုံစိုက်ပါ- "keto-friendly" ပြုပြင်ထားသော မုန့်များကိုသာ အားမကိုးပါနှင့်။ အာဟာရဓာတ်ကြွယ်ဝပြီး အစားအစာအပြည့်အစုံကို အခြေခံ၍ သင့်အစားအစာကို တည်ဆောက်ပါ။
စိတ်ရှည်ပါ- ဇီဝဖြစ်စဉ် အပြည့်အဝ လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် လုပ်ဆောင်နိုင်ခြင်းသည် ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ် သို့မဟုတ် လပေါင်းများစွာပင် ကြာနိုင်သည်။ တသမတ်တည်း ရှိပါ။
သင့်ခန္ဓာကိုယ်ကို နားထောင်ပါ- ကနဦး keto flu ပြီးနောက်တွင် သင်နေမကောင်းဖြစ်နေပါက သင့်အစားအစာနှင့် electrolyte စားသုံးမှုကို ပြန်လည်အကဲဖြတ်ပါ။
ကျွမ်းကျင်သူနှင့် တိုင်ပင်ပါ- သင့်တွင် အခြေခံကျန်းမာရေးအခြေအနေများ (အထူးသဖြင့် အသည်း၊ ကျောက်ကပ် သို့မဟုတ် ပန်ကရိယနှင့် ဆက်စပ်သည်)၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေပါက သို့မဟုတ် ဆီးချိုရောဂါ သို့မဟုတ် သွေးတိုးရောဂါအတွက် ဆေးဝါးများ သောက်သုံးနေပါက ဤအစားအစာကို မစတင်မီ သင့်ဆရာဝန် သို့မဟုတ် မှတ်ပုံတင်ထားသော အာဟာရပညာရှင်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။
ketogenic diet ရဲ့ အခြေခံမူတွေကို နားလည်ပြီး သွေး ketone စောင့်ကြည့်ခြင်းကို လမ်းညွှန်အဖြစ် အသုံးပြုခြင်းအားဖြင့် သင့်ရဲ့ ကျန်းမာရေးနဲ့ ကျန်းမာကြံ့ခိုင်ရေး ရည်မှန်းချက်တွေကို အောင်မြင်ဖို့ ketosis ခရီးစဉ်ကို ယုံကြည်စိတ်ချစွာနဲ့ ဘေးကင်းစွာ လမ်းညွှန်နိုင်ပါတယ်။
ပို့စ်တင်ချိန်: ၂၀၂၅ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၂၆ ရက်